Naczelną wartością dla psychoterapeuty jest dobro drugiego człowieka. Celem jego działalności profesjonalnej jest przyczynianie się do dobra innych osób, z którymi ma kontakt zawodowy, tj. klientów, osób konsultowanych, uczestników badań, psychoterapeutów w procesie superwizji i osób szkolących się w psychoterapii. Psychoterapeuta pomaga swoim klientom w obliczu psychologicznych trudności i osiąganiu lepszej jakości życia na drodze rozwoju indywidualnych możliwości oraz ulepszaniu kontaktów międzyludzkich.
Psychoterapeutów Polskiego Stowarzyszenia Psychoterapii Integracyjnej obowiązuje następujący kodeks etyki zawodowej.
ZASADY OGÓLNE
1. Zasady kodeksu etycznego mają na celu chronić klientów przed nieetycznym stosowaniem psychoterapii przez psychoterapeutów i osoby szkolące się w psychoterapii.
2. Klientem jest każdy uczestnik psychoterapii bez względu na jej rodzaj.
3. W obszarze swoich działań zawodowych psychoterapeuta podejmuje postawę uczciwości i szacunku dla innych osób. Świadomy jest nierówności wynikającej z własnej pozycji w kontakcie z klientami i nie wykorzystuje swojej przewagi w trakcie jak i po zakończeniu psychoterapii i/lub innej relacji zawodowej. Dba natomiast o poszanowanie godności klientów, własnej i wykonywanego zawodu.
4. Zasady zawarte w kodeksie wynikają z ogólnych norm etycznych i nawiązują do podstawowych praw człowieka.
Psychoterapeuta ma stale dbać o jakość swojej pracy oraz realizację nadrzędnego celu, jakim jest skuteczna pomoc klientowi. W szczególności obowiązują go następujące zasady:
RZETELNOŚĆ ZAWODOWA I KOMPETENCJA
1. Psychoterapeuta jest zobowiązany do stałego doskonalenia swojej wiedzy i umiejętności poprzez:
a) stałe podwyższanie swoich kompetencji, umiejętności profesjonalnych,
b) śledzenie najnowszych doniesień naukowych w zakresie badań nad psychologią oraz psychoterapią.
W praktyce oznacza to aktywne zaangażowanie we własne szkolenie profesjonalne, polegające na udziale w kursach, warsztatach i konferencjach, tworzących okazję do zdobywania i poszerzania wiedzy oraz doskonalenia umiejętności praktycznych.
2. Psychoterapeuta jest zobowiązany do stałej pracy nad sobą. Oznacza to konieczność zwiększania świadomości terapeuty na temat własnego sposobu doświadczania oraz ewentualnego wpływu na relację terapeutyczną. W szczególności oznacza to:
– świadomość własnych trudności osobistych, wartości i postaw, które potencjalnie mogą się ujawniać w relacji terapeutycznej i zakłócać jej przebieg
– aktywne zaangażowanie w korzystanie z profesjonalnej pomocy w ramach tych problemów osobistych, z którymi terapeuta nie jest w stanie radzić sobie samodzielnie.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ PSYCHOTERAPEUTY I DOBRO KLIENTA
3. Kierując się nadrzędnym celem, jakim jest dobro klienta, terapeuta jest świadom swoich możliwości i kompetencji oraz osobistych ograniczeń. Proponuje profesjonalną pomoc wyłącznie w wypadku, kiedy jego wiedza, umiejętności, doświadczenie oraz kondycja psycho-fizyczna pozwalają na odpowiedzialne podjęcie się pomocy w określonym przypadku.
4. Terapeuta znając swoje ograniczenia wynikające z własnych wartości, przekonań, wyznania religijnego ma prawo odmówić współpracy z klientem, kiedy spostrzega, że kolizja może być ze szkodą dla klienta. Ma jednak wówczas obowiązek zatroszczyć się o klienta wskazując miejsca lub osoby, które mogą takiej profesjonalnej pomocy udzielić.
5. Terapeuta nie narzuca klientom własnego systemu wartości i szanuje prawo klienta do posiadania własnych, odmiennych zasad i przekonań.
6. Terapeuta podejmując się pracy z klientem nie może w żaden sposób go dyskryminować: ze względu na płeć, wiek, przekonania religijne, wartości, orientację seksualną. Jeżeli terapeuta zauważa takie ograniczenia, jego obowiązkiem jest przekierować klienta do innego terapeuty i poddać się superwizji.
7. Terapeuta regularnie poddaje swoją pracę superwizji.
TAJEMNICA ZAWODOWA
8. Psychoterapeuta jest zobowiązany do tajemnicy zawodowej, co sprowadza się do poufności informacji otrzymanych od klienta oraz faktu jego udziału w terapii.
9. Tajemnica może być uchylona w sytuacji niebezpieczeństwa zagrożenia życia klienta lub innych osób, w sytuacji posiadania wiedzy o przygotowaniu albo usiłowaniu czynu karalnego lub na prośbę klienta. Pozostałe przypadki psychoterapeuta rozstrzyga autonomicznie i odpowiedzialnie, zgodnie ze swoim doświadczeniem i wiedzą, a jeśli to możliwe poddaje je superwizji.
RELACJA PSYCHOTERAPEUTA – KLIENT
10. Relacja pomiędzy psychoterapeutą a klientem może być wyłącznie relacją terapeutyczną, co sprowadza się do wykluczenia kontaktów towarzyskich, seksualnych czy biznesowych między klientem a terapeutą.
11. Jest relacją dobrowolną.
12. Relacja terapeutyczna jest określona w czasie. Terapeuta tak szybko jak to możliwe określa liczbę spotkań niezbędnych do realizacji określonych celów terapeutycznych. Za rozpoczęcie relacji terapeutycznej uznaje się określenie kontraktu terapeutycznego (ustnego lub pisemnego). Zakończenie relacji terapeutycznej następuje w momencie osiągnięcia celów terapii. Jest możliwe wcześniejsze zakończenie terapii, jeżeli ujawniają się problemy przekraczające kompetencje terapeuty. Jego obowiązkiem jest wówczas zaproponowanie klientowi innych miejsc czy osób, które mogą kompetentnie udzielić pomocy.
ŚRODOWISKO ZAWODOWE I WIZERUNEK PSYCHOTERAPII
13. Terapeuta jest odpowiedzialny zarówno za swoją pracę jak i wizerunek psychoterapii, której swoją pracą wystawia świadectwo. Poza troską o jakość prowadzonej terapii oznacza to również:
a) szczególną uwagę na sposób przedstawiania możliwości i ograniczeń psychoterapii w ramach wystąpień publicznych
b) odpowiedzialność za wygłaszane opinie i sądy ze świadomością, że kształtują one sposób spostrzegania psychoterapii wśród osób, które nie są zawodowo związane z psychologią czy psychoterapią
14. Psychoterapeuci współpracują z innymi profesjonalistami w celu doskonalenia zawodowego oraz mając na celu dobro klienta.
15. W swych kontaktach zawodowych z współpracownikami psychoterapeuta powinien się kierować szacunkiem, służyć radą, a informacje zwrotne przekazywać uczciwie. Konflikty ze współpracownikami powinien rozstrzygać bez uszczerbku dla dobra klienta.
SZKOLENIA, DYDAKTYKA, WYSTĄPIENIA PUBLICZNE, SUPERWIZJE
16. Psychoterapeuta stara się przekazywać wiedzę zawodową w sposób rzetelny, odpowiedzialny i z gotowością do dzielenia się oraz wykorzystywania w pełni własnej wiedzy i doświadczenia.
17. Psychoterapeuta jest uważny na zachowanie poufności zarówno w przedstawianych przez siebie opisach pracy z klientami, jak również dba o poszanowanie tajemnicy wobec treści ujawnianych podczas prowadzonych superwizji czy działalności dydaktycznej.
Postanowienia Końcowe:
1. Nadzór nad przestrzeganiem kodeksu sprawuje Sąd Koleżeński PSPI.
2. Kodeks stanowi podstawę do rozwiązywania konfliktów etycznych, jednak treści uwzględnione powyżej nie są ostateczne i wyczerpujące. W razie problemów wykraczających poza zawarte w kodeksie zasady członkowie wchodzący w skład Sądu Koleżeńskiego PSPI wprowadzają potrzebne rozstrzygnięcia.
Źródło – Polskie Stowarzyszenie Psychoterapii Integracyjnej
