Jak wybrać psychoterapeutę – 5 wskazówek
Witaj!
Nazywam się Julia Kawalec, jestem psychologiem osób dorosłych, psychoterapeutką integracyjną w trakcie szkolenia oraz certyfikowaną specjalistką terapii uzależnień i współuzależnień.
Szczególne miejsce w mojej pracy zajmuje grupa Dorosłych Dzieci Alkoholików i z rodzin dysfunkcyjnych i w mojej internetowej działalności staram się pomogać właśnie im – w odzyskiwaniu i rozwijaniu siebie a także stawaniu się swoim najlepszym przyjacielem.
Prowadzę kanał na yt Julia Kawalec Psychoterapia Integracyjna. Znajdziesz mnie także na fb i spotify pod tą samą nazwą.
W tym materiale dam Ci 5 wskazówek jak wybrać właściwego dla Ciebie psychoterapeutę.
Często gdy dochodzisz w swoim życiu do ściany, masz poczucie że wyczerpałeś wszystkie strategie i dalej źle się czujesz wtedy zaczynasz rozważać udanie się po pomoc. Najczęściej wtedy pytasz znajomych czy mogą kogoś polecić, być może przeglądasz znanego lekarza, czy googlujesz gdzie jest najbliższa placówka terapeutyczna. To wszystko bardzo sensowne działania. Często jednak przed naszą pierwszą wizytą u psychoterapeuty, mamy wyobrażenie że będzie ona podobna do wizyty u lekarza – czyli że będziesz obiektem jakichś oddziaływań o których nie będziesz miał pojęcia, będziesz się musiał jedynie im poddać, zostanie ci przedstawiona diagnoza i zapisany jakiś lek. W takim układzie nie ma miejsca na specjalnie zażyłą relację, czy też zwracanie uwagi na pewne rzeczy takie jak osobowość lekarza.
Z takim wyobrażeniem wizyty u terapeuty często możemy zupełnie nie słuchać swoich intuicji, ignorować ten cichy głosik który mówi nam że coś jest nie tak w naszej relacji.
Psychoterapia to coś zupełnie innego niż wizyty u lekarza. Tutaj wchodzimy w długoterminową głęboką i całkiem bliską relację, w której psychoterapeuta będzie towarzyszem w procesie Twojej wewnętrznej zmiany. Stąd też warto zwrócić uwagę na coś więcej niż polecenie znajomego, oceny na portalu czy wykształcenie. Oto 5 moich wskazówek dla Ciebie.
1) Wybierając psychoterapeutę zwróć uwagę na podejście, w którym pracuje i ewentualną specjalizację.
Jest kilka głównych modalności psychoterapeutycznych – humanistyczno-egzystencjalna, psychodynamiczna, systemowa, poznawczo behawioralna, integracyjna.
Nie musisz znać dokładnych różnic między nimi. Od strony Pacjenta będzie cię przede wszystkim interesować orientacyjny czas trwania, częstotliwość takiej terapii, wykorzystywane metody pracy.
Terapeuta psychodynamiczny może stworzyć z tobą inny rodzaj relacji niż poznawczo behawioralny, Ten pierwszy będzie mniej dyrektywny pozostawiając ci więcej przestrzeni do mówienia, myślenia, drugi będzie cię bardziej prowadził, nadając sesji więcej struktury i zadań – możesz nie wiedzieć co bardziej ci pasuje zanim tego nie doświadczysz – więc daj sobie czas.
Masz prawo wiedzieć i ciekawić się jakie podejście wybrał Twój psychoterapeuta i sprawdzić czy ono ci odpowiada. Jeśli jednak stwierdzisz, że chcesz dokładniej zrozumieć różnice – zachęcam byś poczytał o nich więcej samodzielnie.
Niektórzy maja też swój szczególny obszar specjalizacji – np. ukończyli dodatkowo jakąś szkole – ja np. studium terapii uzależnień i wspoluzaleznień, ktoś inny psychotraumatologię, psychoonkologię czy psychologię sportu – nie znaczy to, że taki psychoterapeuta zajmuje się wyłącznie tym, ale może mieć najwięcej doświadczenia z tego zakresu przez co lepiej cię zrozumie i być może najskuteczniej pomoże. Podobnie jak chirurg nie będzie znał się na pediatrii i odwrotnie tak samo terapeuta uzależnień nie zajmuje się psychoonkologią i tak dalej.
Dlatego szukając odpowiedniego dla ciebie psychoterapeuty warto również zwrócić uwagę na specjalizację.
2) Osobowość – każdy psychoterapeuta ma coś innego do dania również osobowościowo.
Nie ma co ukrywać, że każdy pacjent zwróci uwagę w rozpoczynającej się relacji czy mój psychoterapeuta jest szybszy temperamentalnie czy wolniejszy, czy dużo mówi, na ile zostawia mi przestrzeni, czy jest ciepły i wylewny czy raczej powściągliwy, czy żywiołowy, energetyczny, kreatywny czy jest oazą spokoju, która roztacza atmosferę głębokiego poczucia bezpieczeństwa. To wszystko jest bardzo ważne przy wyborze. Nie musisz pytać terapeuty o wyniki jego testu osobowości – po prostu możesz tego doświadczyć i zobaczyć czy czujesz, że relacja z osobą, którą masz naprzeciwko siebie i której na jakiś czas powierzysz swoje zdrowie psychiczne ma szanse na pogłębianie się. Czy czujesz, że możesz zaufać, polubić tę osobę jako człowieka i Twojego towarzysza podróży w głąb siebie? Daj sobie czas i pozwolenie by to uzgodnić w swoim wnętrzu.
3) Płeć, wiek terapeuty i wygląd jego gabinetu
Może czasem głupio się przyznać, ale musimy być szczerzy przed sobą i powiedzieć, że te niby płytkie aspekty są szalenie ważne, a nieraz decydujące o naszej współpracy.
Masz prawo preferować terapeutę np. mężczyznę z całej gamy różnych przyczyn – masz trudne doświadczenia w relacji z kobietami, które się tobą opiekowały, czujesz że potrzebujesz bardziej męskiej energii by uruchomić twój potencjał itp.
Nie dziwi mnie także to, że jedni wolą starszych terapeutów inni młodszych – starszy terapeuta zapracował już na swoje doświadczenie, nie wchodzi w ślepe uliczki, może szybciej poprowadzić cię znaną mu drogą, z drugiej strony mało go dziwi, może nie być tak entuzjastyczny i pełen nadziei jak młody terapeuta, którego energia i zapał mogą być same w sobie leczące. Nikt nie spojrzy na ciebie z tak niezmąconą ciekawością i przekonaniem, że ci się uda jak młody terapeuta. Wybór należy do ciebie.
Wygląd gabinetu pewnie rzadko jest czynnikiem decydującym – ale popatrz też na to. Masz prawo czuć się lepiej w przestrzeni, która jest np. jasna albo ciemna, kolorowa lub stonowana – pozwól sobie zwrócić na to uwagę.
4) Twoje osobiste skojarzenia
Twój terapeuta z zupełnie nieświadomych przyczyn może kojarzyć ci się z kimś sprzed lat i wywoływać w tobie niezrozumiałe emocje – mogą one wpłynąć na twój proces terapii na różne sposoby – mogą ją wspierać, ale też sabotować. Może terapeutka przypomina ci twoją ciocię która troskliwie zajmowała się tobą, gdy twoja mama zaczęła chodzić do pracy – wtedy terapeutka może dostać kilka ekstra punktów sympatii.
Ale może być też tak, że skojarzenia są ciężkie, wywołujące strach i napięcie – warto sprawdzić czy będziesz w stanie to wytrzymać lub przepracować z terapeutą czy raczej będzie to czynnik dyskwalifikujący, wówczas nie obwiniaj siebie za to.
Jeśli Twój terapeuta jest płci przeciwnej i np. w podobnym wieku może też łatwo zacząć podobać ci się w kontekście damsko męskim – to też może bardzo utrudnić twoją terapię, ponieważ nigdy nie będzie w niej miejsca na wyjście poza granice relacji terapeutycznej. Takie uczucia oczywiście same w sobie nie są złe czy wstydliwe i warto o nich rozmawiać , ale gdy się zintensyfikują mogą przysłonić cel, z którym przyszedłeś. Weź to również pod uwagę przy wyborze.
5) Twoja intuicja
Słuchaj jej uważnie. Ona może być dobrym doradcą w takim wypadku. Nie o to chodzi że masz skreślić terapeutę po pierwszej wizycie bo poczułeś, że się go boisz. Ten lęk może wynikać z tego, że pierwszy raz byłeś w sytuacji w której ktoś pyta Cię o różne intymne obszary twojego życia, których dotychczas nikomu nie mówiłeś. Jednak jeśli ten lęk nie mija przez kolejne i kolejne sesje – zatrzymaj się na tym, najlepiej powiedz o tym swojemu terapeucie i obserwuj czy się zmniejsza. Jeśli nie – rozważ zmianę. To nie musi być żadna wina czy błąd terapeuty. Po prostu potrzebujesz kogoś innego, kto wzbudza w tobie więcej poczucia bezpieczeństwa. Podobnie jak w każdej innej długoterminowej relacji – musimy czuć ze sobą podstawowe dobre połączenie.
Podsumowując:
Przy wyborze terapeuty pokieruj się zarówno sercem i rozumem. Po pierwsze sprawdź w jakim podejściu pracuje i jaki obszar jest jego specjalizacją, po drugie poczuj czy jego osobowość sprawia, że możesz się przy nim otworzyć poczuć bezpiecznie i wzrosnąć, po trzecie czy jego wiek, płeć czy wygląd gabinetu ci odpowiada i zwiększy szanse na powodzenie terapii, po czwarte badaj swoje osobiste skojarzenia czy żadne z nich nie stanie poważnie na przeszkodzie waszej współpracy i po piąte posłuchaj swojej intuicji i sprawdź czy czujesz, że ten team ma szansę na głęboki sojusz terapeutyczny, który razem stawi czoła twoim problemom.
Terapeuta powinien odpowiedzieć na każde tego typu wątpliwości, rozmawiać z tobą o tym spokojnie i nieobronnie. On rozumie, że wasza dobra choć nieidealna relacja będzie fundamentem twojej zmiany, dlatego zaufaj sobie, nie czuj przymusu, by zostać w relacji z pierwszą osobą która ci się trafiła, pozwól sobie wybrać.
Jeśli masz jakieś pytania lub myśli – zostaw je w komenatrzu na dole.
Dziękuję za uwagę i do zobaczenia w kolejnym odcinku.
